بازار شاهد اصلاح خواهد بود؟
اصلاح؛ استراحت بازار پس از یک رشد پرشتاب
محمد موذن، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به رشد قابلتوجه شاخصهای بورسی از ۲۱ آبانماه تاکنون گفت: هرچند شاخص کل طی این مدت حدود ۳۶ درصد و شاخص هموزن نزدیک به ۲۷ درصد رشد کرده است، اما رفتار معاملاتی روزهای اخیر نشان میدهد بازار به ناحیهای رسیده که احتمال اصلاح در آن افزایش یافته است.
او افزود: ترکیب کندل معاملاتی روز دوشنبه، در کنار خروج حدود ۱.۵ همت پول حقیقی و ثبت ارزش معاملات بالای ۳۰ همت، بیش از آنکه نشانه ضعف بنیادی بازار باشد، بیانگر تخلیه بخشی از هیجانات پس از یک دوره رشد پرشتاب است.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: سطح ۴میلیون واحد بهعنوان یک حمایت رُند و روانی اهمیت بالایی دارد و حفظ این محدوده میتواند مانع از تشدید فشار فروش شود. به گفته موذن، در صورت از دست رفتن این سطح، حمایت کوتاهمدت شاخص در محدوده ۳میلیون و ۹۵۰ هزار واحد قرار دارد و در ادامه، سطح ۳میلیون و ۷۷۰ هزار واحد میتواند نقش حمایت مهمتری را ایفا کند.
موذن گفت: اصلاح اخیر بازار سهام همزمان با تعدیل نرخ دلار در حال وقوع است. دلار آزاد که تا محدوده ۱۴۵ هزار تومان پیشروی کرده بود، به زیر ۱۴۰ هزار تومان بازگشته و این موضوع میتواند بر انتظارات فعالان بازار سهام اثرگذار باشد. به گفته او، این رفتار شباهتهایی با دورههایی از همگرایی بورس و ارز، از جمله سال ۹۷ دارد.
او در ادامه به نقش بازار بدهی اشاره کرد و افزود: بازدهی بالای اوراق با نرخهای بالاتر از ۳۶ درصد، یکی از عواملی است که در کوتاهمدت میتواند بخشی از نقدینگی را از بازار سهام دور کند. با این حال، متغیرهای اصلی جهتدهنده بازار همچنان نرخ دلار و سطح تورم هستند؛ متغیرهایی که با وجود نوسانات اخیر، هنوز در سطوحی قرار دارند که مانع از تغییر کامل فاز بازار به یک روند نزولی عمیق میشوند.
این کارشناس گفت: انتشار گزارشهای ۹ماهه شرکتها و همچنین بررسی و تصویب جزئیات لایحه بودجه، از مهمترین متغیرهای اثرگذار بر روند کوتاهمدت بازار خواهند بود. به نظر میرسد در صورت تداوم فاز اصلاحی، چه بهصورت قیمتی و چه زمانی یا حتی حرکات رِنج، بازار به حدود یک ماه زمان برای تخلیه هیجانات و بازآرایی انتظارات نیاز داشته باشد.
موذن در پایان خاطرنشان کرد: این اصلاح الزاما به معنای منفی شدن یکپارچه بازار مانند دورههای گذشته نیست و در صورت انتشار گزارشهای مناسب، جریان نقدینگی به سمت شرکتهایی با عملکرد عملیاتی و سودآوری مطلوب هدایت خواهد شد؛ موضوعی که میتواند به تداوم تفکیک عملکرد صنایع و نمادها در این مقطع منجر شود.
ارزش معاملات، سیگنال ادامه مسیر بازار
امیرحسین نصر، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ثبت ارزش معاملات بیش از ۳۰ همت در معاملات روز جاری گفت: عبور ارزش معاملات از این سطح، برای بازار سرمایه یک اتفاق مهم و معنادار محسوب میشود و میتواند نشانهای از ورود بازار به فاز جدیدی از تحرک باشد.
او افزود: اگر میانگین هفتگی ارزش معاملات بازار را از سال ۱۳۹۹ بهصورت یک نمودار بررسی کنیم، مشاهده میشود که این متغیر در اغلب مقاطع زیر یک خط روند بلندمدت در نوسان بوده و هر بار به این خط واکنش نشان داده است. به گفته نصر، از هفته گذشته این خط روند به سمت بالا شکسته شده و با توجه به معاملاتی که در روزهای اخیر ثبت شده، انتظار میرود ارزش معاملات حداقل در سطوح بالای ۲۰ همت تثبیت شود و حتی در ادامه، ارقام بالاتری نیز به ثبت برسد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: زمانی که چنین خط روند بلندمدتی در ارزش معاملات شکسته میشود، معمولا پس از یک وقفه کوتاه، بازار حرکت اصلی خود را از سر میگیرد و شاخص وارد سطوح و کانالهای جدیدی میشود. به اعتقاد نصر، این اتفاق از منظر ساختاری رخ داده است، هرچند در کوتاهمدت و با توجه به فشار فروشهایی که در بازار شکل گرفته، احتمال یک اصلاح مقطعی وجود دارد.
نصر در ادامه گفت: در سناریوی اصلاح کوتاهمدت، انتظار میرود شاخص کل در محدوده ۳میلیون و ۹۰۰ هزار واحد تا ۴میلیون واحد نوسان کند و اصلاح عمیقتری فراتر از این سطوح بعید به نظر میرسد؛ بهویژه با توجه به نرخهای فعلی دلار در تالار اول و دوم که همچنان در مسیر رشد قرار دارند.
او با اشاره به وضعیت بنیادی بازار افزود: حتی با صورتهای مالی فعلی و پیش از انتشار گزارشهای ۹ماهه، نسبت P/BTM بازار در محدوده 8.2قرار دارد که عدد بالایی محسوب نمیشود. به گفته نصر، با انتشار گزارشهای فصلی آتی و انعکاس نرخهای جدید ارز در صورتهای مالی شرکتها، سودآوری بنگاهها افزایش خواهد یافت و این نسبت میتواند به محدوده ۵ تا ۶ کاهش پیدا کند؛ موضوعی که نشان میدهد بازار از منظر بنیادی همچنان ارزنده است.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وضعیت تکنیکال بازار تاکید کرد: در حال حاضر هیچ واگرایی منفی معناداری در اندیکاتورهای اصلی مشاهده نمیشود؛ نه در RSI، نه در MACD و نه در روند ارزش معاملات. از این منظر، نشانهای که بخواهد هشدار جدی برای تغییر روند بازار بدهد، دیده نمیشود.
نصر در بخش دیگری از این گفتوگو به متغیرهای بودجهای اشاره کرد و گفت: بودجهای که دولت تدوین کرده، از منظر کسری بودجه در سطح قابل قبولی قرار دارد و رشد فروش اوراق نیز در حدود ۲۵ درصد پیشبینی شده که عددی معقول است. با کاهش فشار تامین مالی دولت از طریق بازار بدهی و وابستگی کمتر بودجه به نفت، میتوان در سال آینده انتظار کاهش نرخ بهره بدون ریسک را داشت؛ عاملی که به نفع بازار سرمایه خواهد بود.
او درباره ارزش دلاری بازار سهام گفت: در حال حاضر، ارزش دلاری بازار سرمایه بر مبنای دلار آزاد، زیر ۱۰۰میلیارد دلار و در حدود ۹۸میلیارد دلار قرار دارد. این در حالی است که با وجود رشد اسمی شاخص، جهش نرخ دلار باعث شده ارزش دلاری بازار همچنان در سطوحی قرار داشته باشد که از نظر تاریخی جزو کفهای معتبر بازار محسوب میشود. به گفته نصر، انتظار میرود در گام بعدی، ارزش دلاری بازار حداقل تا محدوده ۲۰۰ تا ۲۵۰میلیارد دلار افزایش یابد.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: تورم بالای ۵۰ درصد، رشد شدید نرخ ارز، تلاش برای کاهش شکاف نرخ ارز در تالارهای معاملاتی و همچنین افزایش قیمت کامودیتیها در بازارهای جهانی، مجموعهای از عوامل حمایتی برای بورس محسوب میشوند. او افزود: قیمت مس به سطوح بالای ۱۳ هزار دلار رسیده و از آنجا که مس بهعنوان «دکتر کاپر» سیگنالهایی از بهبود چرخه اقتصاد جهانی میدهد، انتظار میرود سایر کامودیتیها نیز با یک وقفه زمانی وارد فاز رشد شوند. با توجه به اینکه بازار سرمایه ایران ماهیت کامودیتیمحور دارد، رشد نرخهای جهانی میتواند به افزایش درآمد شرکتها و در نهایت تقویت شاخص کل در سال آینده منجر شود.
