صعود محتاطانه
کارشناسان بازار سرمایه معتقدند رشد شاخص نه از جنس متغیرهای بنیادی و رشد و گسترش تولید در اقتصاد، بلکه تلاشی برای جبران عقبماندگی مزمن بورس در برابر تورم و جهشهای ارزی است. در چنین فضایی، هرچند بازار به محدودههای حساس و روانی نزدیک شده، اما نشانهای از اصلاح عمیق دیده نمیشود و اصلاحها اغلب کوتاهمدت و کمرمق باقی ماندهاند. همزمان، متغیرهایی مانند نرخ ارز نیما، تالار دوم، ارزش دلاری بازار و ابهامات بودجهای، مسیر آینده بورس را شکل میدهند و باعث شدهاند بازار وارد فازی محتاطانهتر اما همچنان با پتانسیل رشد شود.
بورس به نرخ ارز مینگرد
میلاد زمانی، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی وضعیت بازار سهام پرداخت و گفت: بازار سهام در شرایط فعلی تا حدی عقبماندگی خود را نسبت به گذشته جبران کرده است، اما اگر وضعیت تورم و افزایش روزانه نرخ ارز را در نظر بگیریم، بازار همچنان در حال جبران جاماندگی است و این صعودهای اخیر بیشتر در راستای جبران عقبماندگی بوده است. به همین دلیل، به نظر میرسد اصلاح عمیقی در بازار سرمایه نداشته باشیم، حتی پس از رشدهایی که تاکنون اتفاق افتاده است. چرا که بازار هنوز به مرحلهای نرسیده که بیشارزشگذاری جدی داشته باشد و همچنان در حال جبران فاصله خود با تورم است. انتظاری که پیشتر از بازار وجود داشت، همچنان پابرجاست و بازار میتواند سطح ۴میلیون واحد را بهراحتی پشت سر بگذارد. بالای محدوده ۴میلیون واحد، احتمالا شاهد دستبهدست شدن بازار خواهیم بود. واکنشی که شاخص به این عدد نشان میدهد، بیشتر جنبه روانی دارد. بعد از یک دوره صعود، طبیعی است که ذهنها نسبت به عدد ۴میلیون حساس شوند. اما در حال حاضر، به نظر نمیرسد بازار قصد اعمال اصلاح عمیق را داشته باشد. در ادامه چون شاخص وارد محدودههایی میشود که تجربه تاریخی زیادی از آن نداریم، تحلیل تکنیکال کلاسیک کمک چندانی نمیکند و نقش عوامل روانی پررنگتر میشود. اعداد رند روی شاخص معمولا باعث ایجاد ترس و احتیاط در بین سهامداران میشود و بازار کمی حساستر و تخصصیتر میشود و این موضوع طبیعی است. در ادامه نمیتوان هر سهمی را بدون تحلیل خرید. سهمهایی که از نظر قیمتی رشد زیادی نداشتهاند و همچنان جامانده محسوب میشوند، میتوانند مورد توجه قرار بگیرند. بسیاری از نمادهای شاخصساز تا اینجا با دستبهدست شدن، شاخص را بالا آوردهاند، اما هنوز تعداد قابلتوجهی از سهمها هستند که این رشد را تجربه نکردهاند و صرفا بهصورت کُند و همراه بازار حرکت کردهاند.
این کارشناس بازار سرمایه به کارنامه بورس تهران اشاره کرد و گفت: تجربه چند ماه اخیر نشان داده هر زمان که بازار به محدودههای مقاومتی رسیده و برای مدتی دستبهدست شده، پس از آن یک پله دیگر به سمت بالا حرکت کرده است. به نظر میرسد تا زمانی که روند صعودی دلار متوقف نشده، این الگوی حرکتی در بازار سرمایه نیز ادامهدار باشد. از سوی دیگر، این احتمال وجود دارد که بخشی از سرمایههایی که در صندوقهای طلا و نقره فعال هستند، پس از شناسایی سود، به سمت بازار سهام حرکت کنند و این میتواند محرک تقاضای جدید در بورس باشد.
وی در پایان افزود: به نظر من، حتی در شرایط فعلی هم موقعیتهای مناسبی در بازار وجود دارد. برای مثال، برخی نمادهای گروه خودروساز و بانکی رشد چشمگیری نداشتهاند. از این پس، سهمها به دلایل بنیادی و تحلیلی حرکت میکنند و بازار بیش از گذشته نیازمند بررسی دقیق خواهد بود.
مسیر صعودی با اصلاحهای کمرمق
احسان خاتونی، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی بورس دوم دی ماه پرداخت و گفت: شاخص کل بورس تهران پس از یک دوره کوتاهمدت رشد نسبتا پرشتاب به نزدیک ۴میلیون واحد رسید و در این ناحیه با نوعی تعادل نسبی روبهرو شد. در این سطح، بار دیگر فروشندگان فعال شدند و خریداران نیز با احتیاط بیشتری اقدام به خرید میکنند، اما این وضعیت بههیچوجه به معنای آغاز یک اصلاح جدی در بازار نیست. طی روزهای گذشته، منفیهای اصلاحی بازار با خریداران قوی و قدرتمندی مواجه شده و همین موضوع باعث شده اصلاحها بسیار کوتاهمدت و کمرمق باشند، بهطوری که با شکلگیری حتی تقاضای محدود، نمادها مجددا با صف خرید و حرکت به سمت سقف مواجه میشوند. یکی از مهمترین دلایل این رفتار بازار، انتقال بخش عمده تقاضای ارزی کشور به تالار دوم و رشد روزانه نرخها در این تالار است. در کنار آن، نرخهای موسوم به نیما نیز با رشد مستمر مواجه شده و به محدودههای حوالی ۸۰ هزار تومان رسیدهاند، هرچند بخش قابلتوجهی از تقاضای ارزی عملا در تالار دوم پاسخ داده میشود. بسیاری از گروهها و صنایع، از جمله فولادیها و بخش عمده صنایع کوچک، عرضه ارز خود را در تالار دوم مبادله میکنند، با این حال نرخهای نیما همچنان برای بخشهایی از بازار مانند بانکها، پالایشیها و بخشی از پتروشیمیها اثرگذار است، چرا که تسعیر ارز بانکها و فروش برخی محصولات پتروشیمی بر مبنای نرخ نیما انجام میشود و رشد بیشتر این نرخ میتواند تقاضای بازار سهام را همچنان در وضعیت مثبت نگه دارد.
این کارشناس بازار سرمایه به چشمانداز کوتاهمدت بورس تهران اشاره میکند: بر این اساس انتظار میرود بازار سرمایه پس از این، هرچند با شیبی ملایمتر، بتواند محدودههای ۴میلیون تا ۴میلیون و ۲۰۰ هزار واحد را تجربه کند و در میانمدت حتی به سطوح 4میلیون و 900 هزار واحد نزدیک شود. همزمان رشد نرخ ارز آزاد نیز ادامه دارد و همین موضوع باعث شده ارزش دلاری بازار سرمایه همچنان در محدوده ۱۰۰میلیارد دلاری باقی بماند؛ عددی که در مقایسه با دورههایی در گذشته که ارزش دلاری بازار به بیش از ۱۵۰میلیارد دلار نیز رسیده بود، نشاندهنده ارزندگی بازار است.
خاتونی در پایان به بودجه به عنوان یک متغیر مهم پرداخت و گفت: در این میان، موضوع بودجه نیز بهعنوان یکی از متغیرهای مهم مورد توجه فعالان بازار قرار دارد؛ صحبتهای غیررسمی درباره در نظر گرفتن نرخهای بالاتر ارز در بودجه، حذف ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی و خروج تدریجی کالاهای بیشتر از شمول ارز ترجیحی مطرح است که میتواند بر صنایعی مانند دارویی و غذایی اثرگذار باشد. بازار در حال حاضر منتظر روشنتر شدن جزئیات بودجه، آثار آن بر نرخ ارز، فرمول خوراک پتروشیمیها، نحوه فروش اوراق و میزان انقباضی یا انبساطی بودن بودجه است و همین انتظار، احتیاط محدودی را در معاملات ایجاد کرده است. مجموعه تحلیلها نشان میدهد احتمال بروز درگیری یا تنش در شرایط فعلی بسیار پایین است و فضای کلی بازار سرمایه همچنان از منظر بنیادی و کلان، فضای با پتانسیل رشد ارزیابی میشود، هرچند نوسانات مقطعی و احتیاطهای کوتاهمدت نیز بخشی طبیعی از مسیر بازار خواهد بود.
