«دنیایاقتصاد» از اختصاص ۷۲درصد گاز به بخش خانگی گزارش میدهد؛
فشار سرما بر توزیع گاز
به گزارش «دنیایاقتصاد» همزمان با ورود سامانههای بارشی و کاهش محسوس دمای هوا، بهطور طبیعی تقاضا برای مصرف تنها سوخت گرمایشی در کشور افزایش مییابد. در ایران به دلیل نبود تنوع سوختی، در چنین زمانهایی فشار سنگینی روی سوخت گاز قرار میگیرد. گاز نهتنها منبع تامین گرمایش در بخش خانگی، واحدهای تجاری و صنایع خرد است، بلکه تقریبا تنها منبع و خوراک صنایع نیروگاه، پتروشیمی و در سالهای اخیر کشاورزی محسوب میشود، از همینرو شرکت گاز در فصل زمستان ناگزیر است با اولویت به بخش خانگی، ترکیب نظام توزیع این حامل انرژی را با توجه به سبد سوخت محدود کشور متوازن کند، بهگونهای که هم جریان سوخت نیروگاهها برای تولید برق قطع نشود و هم رآکتورهای پتروشیمیها بهعنوان اصلیترین بخش ارزآور کشور از فعالیت باز نمانند.
از آنجا که سهم بخش خانگی در اولویت شرکت ملی گاز قرار دارد، بهخاطر داشتن همین حق، بیشتر مسوولیت کاهش مصرف هم برعهده آنها قرارگرفتهاست.
البته این موضوع به هیچعنوان از مسوولیت نیروگاهها و دیگر صنایع نمیکاهد، چه اینکه همین نیروگاهها به دلیل بازدهی بسیار پایین بخش زیادی از حاملها را هدر میدهند، اما منظور این است که به دلیل نوع اولویتبندی، بخش عمدهای از مصرف گاز در خانهها انجام میگیرد و اگر مصرف در این بخش بالا برود دیگر چیزی برای صنایع دیگر باقی نمیماند. طبق گفته سعید توکلی روزانه مقدار گاز مشخصی که معمولا به عدد ۸۵۰میلیون مترمکعب در فصل سرما میرسد، به شبکه گاز کشور تزریق میشود و از این مقدار ۴۳۵میلیون مترمکعب خط مبنایی مصرف خانگی، تجاری و صنایع جزء است که هرچه مقدار این عدد بیشتر میشود، مجبوریم برای بقیه مصرفکنندگان و مشترکان که بیشتر بخشهای انرژیبر هستند، محدودیت اعمال کنیم.
وی بیان کرد: روز پنجشنبه هفته پیش ۶۲۵میلیون مترمکعب از سبد ۸۵۰میلیونی در بخش خانگی و تجاری و صنایع جزء مصرفشد و از همینرو به گفته توکلی ۷۲درصد مصرف گاز این روز به بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء اختصاص یافت. بر اساس پیشبینی معاون وزیر نفت در آرایش مصرف در فصل زمستان این عدد به ۸۰درصد میرسد و تنها ۲۰درصد گاز باقیمانده در شبکه را بقیه مصرفکنندگان ازجمله صنایع عمده، نیروگاهها و مصارف عملیاتی مصرف میکنند.
وقتی که سهم مصرفکننده خانگی، تجاری و صنایع جزء به ۸۰درصد میرسد، طبیعتا بقیه مصرفکنندگان به سوخت دوم سوئیچ میشوند. منظور از سوخت دوم همان گازوئیل و مازوت است که سالهاست آلودگی هوای نشاتگرفته از آنها، مردم را نگران کردهاست.
طبق گزارش اخیر رسمی سازمان محیطزیست مقدار سولفور موجود در گازوئیل نیروگاهها ۱۰ تا ۱۰۰برابر استاندارد است، بنابراین گفته میشود اگر مردم یعنی همین مصرفکنندگان خرد، مصرف گاز را تا حدی کاهش دهند، شاید تا حدی بتوانند این شرایط سخت آلودگی را برای ریههای خود کمتر کنند، اما این موضوع هم با اما و اگرهای فراوانی همراه است.هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمنهای علمی انرژی ایران گفته؛ سالانه بیش از ۲۴۰میلیارد مترمکعب گاز در کشور مصرف میشود که تقریبا یکسوم آن به نیروگاهها اختصاص مییابد.
وی با بیان اینکه سالانه بهطور میانگین ۷۹میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاهها تحویل داده میشود، گفته است: حدود ۹۰درصد تولید برق کشور وابسته به گاز است. اورعی گفته، بازدهی متوسط نیروگاهها بین ۳۷ تا ۳۸درصد است و از ۱۰۰ واحد انرژی اولیه دادهشده به نیروگاههای حرارتی، حدود ۳۸ واحد به انرژی برق تبدیل میشود، همچنین به گفته او در فرآیند انتقال و توزیع برق نیز حدود ۲۵درصد هدر رفت انرژی داریم.
مقرراتی برای کاهش مصرف
به هر روی پیشبینی میشود تا آخر هفتهجاری به دلیل استمرار و ورود توده هوای سرد در کشور بهویژه در نقاط جنوب، فلات مرکزی و شمالشرق کشور مصرف بخش خانگی به ۶۵۰میلیون مترمکعب برسد، از همینرو شرکت ملی گاز ترکیبی از سیاستها را بهمنظور کاهش مصرف گاز درنظر گرفتهاست. مدیرعامل شرکت ملی گاز گفته است: از ابتدای آبان پایشهای مستمر را انجام دادیم، بدون هیچگونه چشمپوشی و اغماضی اخطار و قطع گاز ادارات را داشتهایم؛ بهطوریکه گاز بخشی از زیرمجموعههای وزارت نفت را هم قطع کردهایم، طبق مصوبهدستگاههای دولتی باید ۲۰درصد کاهش مصرف داشتهباشند.
کنترل و نظارتها در ادارات دولتی پرمصرف با توجه به مصوبه هیاتوزیران در مرداد سال۱۴۰۴ انجام میگیرد. بر اساس این مصوبه دمای آسایش ادارات ۲۰ درجه سلسیوس معرفی و به تمامی وزارتخانهها اعلامشدهاست و چنانچه دستگاههای دولتی رعایت نکنند، یکبار اخطار داده میشود و در صورت بیتوجهی گاز آنها قطع میشود. همچنین دولت چهاردهم بهمنظور صرفهجویی در این بخش نظام جدید تعرفهگذاری چهار پلهای گاز طبیعی را تصویب کرد.
گفته میشود این نظام با هدف سادهسازی و ایجاد عدالت در مصرف، جایگزین نظام ۱۲ پلهای سابق شده و اکنون بر اساس میانگین مصرف هر شهر محاسبه میشود. طبق نظام تعرفهگذاری جدید، در صورتیکه مصرف یک مشترک در هر شهر از میانگین مصرفکنندگان همان شهر بیشتر باشد بخشی از مصرف مشترک که کمتر از ۵۰درصد میانگین مصرف شهر باشد، در پله نخست قرارگرفته و از تعرفه حمایتی بهرهمند میشود و مصرف بیشتر در پلههای بعدی محاسبه میشود.
همچنین مصرف بیش از ۹۵درصد میانگین هر شهر نیز در پله چهارم جای میگیرد که تنها حدود ۲درصد از مشترکان بسیار پرمصرف مشمول پله چهارم خواهند بود. این اصلاح سببشده اقلیمهای مصرف از ۵ ناحیه کلی به بیش از ۱۳۰۰ اقلیم شهری تبدیل شود.
