پل دیپلماسی در مارآلاگو؟

این دو رهبر عصر یکشنبه پس از دیدار در اقامتگاه «مارآلاگو»ی ترامپ در فلوریدا، در یک نشست خبری مشترک سخن گفتند. هر دو طرف از پیشرفت در دو مورد از مناقشه‌برانگیزترین مسائل مذاکرات صلح خبر دادند: «تضمین‌های امنیتی برای اوکراین» و «تقسیم منطقه دونباس» در شرق اوکراین که روسیه به دنبال تصرف آن بوده است. ترامپ و زلنسکی جزئیات اندکی ارائه دادند و ضرب‌الاجل مشخصی برای تکمیل توافق صلح تعیین نکردند؛ اگرچه ترامپ گفت که «ظرف چند هفته» مشخص خواهد شد که آیا مذاکرات برای پایان جنگ موفقیت‌آمیز خواهد بود یا خیر. او اشاره کرد که چند «مساله دشوار» پیرامون موضوعات سرزمینی باید حل‌وفصل شود. زلنسکی اظهار کرد که توافقی بر سر تضمین‌های امنیتی برای اوکراین حاصل شده است.

ترامپ کمی محتاط‌تر بود و گفت که آنها ۹۵درصد راه را برای چنین توافقی طی کرده‌اند و انتظار دارد کشورهای اروپایی با حمایت آمریکا «بخش بزرگی» از این تلاش را بر عهده بگیرند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس که پس از دیدار ترامپ و زلنسکی منتشر شد، تایید کرد که پیشرفت‌هایی در زمینه تضمین‌های امنیتی حاصل شده است. مکرون گفت که ائتلاف کشورهای داوطلب در اوایل ژانویه در پاریس گرد هم خواهند آمد تا «مشارکت‌های ملموس» خود را نهایی کنند. به گزارش رویترز، زلنسکی پیش‌تر گفته بود که امیدوار است پیشنهاد آمریکا مبنی بر خروج کامل نیروهای اوکراینی از دونباس را تعدیل کند؛ خواسته‌ای از سوی روسیه که به معنای واگذاری بخشی از خاک تحت کنترل نیروهای اوکراینی است.

درحالی‌که مسکو بر به‌دست آوردن تمام دونباس اصرار دارد، کی‌یف خواهان توقف جنگ در خطوط فعلی است. ترامپ و زلنسکی هر دو روز یکشنبه گفتند که آینده دونباس هنوز تعیین تکلیف نشده است؛ هرچند رئیس‌جمهور آمریکا افزود گفت‌وگوها «در مسیر درستی پیش می‌رود». ایالات متحده در جست‌وجوی مصالحه، پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد اقتصادی را در صورت خروج اوکراین از این ناحیه مطرح کرده است، اگرچه هنوز مشخص نیست که این منطقه در عمل چگونه کار خواهد کرد. رهبران دو کشور همچنین توضیح زیادی درباره توافقاتی که برای تامین امنیت اوکراین پس از جنگ به دست آورده‌اند، ارائه نکردند؛ موضوعی که زلنسکی آن را «نقطه عطف کلیدی برای دستیابی به صلحی پایدار» توصیف کرد. روسیه پیش‌تر اعلام کرده بود که هرگونه استقرار نیروی خارجی در اوکراین غیرقابل قبول است.

زلنسکی تاکید کرد که هرگونه توافق صلح باید توسط پارلمان اوکراین یا از طریق یک همه‌پرسی تصویب شود. ترامپ نیز گفت اگر صحبت او با پارلمان به قطعی شدن توافق کمک کند، مایل به انجام این کار خواهد بود.اندکی پیش از ورود زلنسکی و هیات همراهش به اقامتگاه ترامپ در فلوریدا، ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، گفت‌وگویی تلفنی داشتند که رئیس‌جمهور آمریکا آن را «سازنده» و یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، آن را «دوستانه» توصیف کرد. اوشاکوف در مسکو گفت که پوتین به ترامپ گفته آتش‌بس ۶۰روزه پیشنهادی اتحادیه اروپا و اوکراین، جنگ را طولانی‌تر خواهد کرد. این مقام کرملین همچنین گفت که اوکراین باید «بدون تاخیر بیشتر» در مورد دونباس تصمیم بگیرد. ترامپ گفت که او و پوتین بیش از ۲ساعت صحبت کرده‌ و رئیس‌جمهور روسیه متعهد شده به بازسازی اوکراین، از جمله با تامین انرژی ارزان، کمک کند.

ترامپ گفت: «روسیه می‌خواهد موفقیت اوکراین را ببیند. کمی عجیب به نظر می‌رسد.» هنگامی که ترامپ از پوتین تمجید می‌کرد، زلنسکی سرش را کج کرد و لبخند زد.کریل دیمیتریف، فرستاده ویژه پوتین، در شبکه ایکس نوشت: «تمام جهان قدردان تلاش‌های صلح پرزیدنت ترامپ و تیم اوست.» مذاکره‌کنندگان آمریکایی همچنین پیشنهاد کنترل مشترک نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا را مطرح کرده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم اعلام کرد که پس از برقراری آتش‌بس محلی با میانجی‌گری این آژانس، تعمیرات خطوط برق در آنجا آغاز شده است. ترامپ گفت مذاکره‌کنندگان در مورد تعیین سرنوشت این نیروگاه که می‌تواند «تقریبا بلافاصله راه‌اندازی شود»، پیشرفت داشته‌اند و اینکه روسیه این تاسیسات را بمباران نکرده، «گام بزرگی» است.

اینها در حالی‌ است که آسوشیتدپرس دیروز دوشنبه گزارش داد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اعلام کرد که ایالات متحده در چارچوب طرح صلح پیشنهادی، تضمین‌های امنیتی ۱۵ساله‌ای را به این کشور ارائه کرده است. با این حال، وی تصریح کرد که برای بازداشتن روسیه از هرگونه تلاش‌ آتی جهت تصرف قهری خاک همسایه‌اش، ترجیح می‌دهد تعهدات آمریکا تا ۵۰سال ادامه داشته باشد. فراتر از جبهه دیپلماتیک نبرد میان ارتش‌ها همچنان ادامه دارد. در آخرین تحولات مربوط به اوکراین؛ الجزیره به نقل از اینترفاکس گزارش داد که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفت که اوکراین در تاریخ ۲۸ و ۲۹ دسامبر (یکشنبه و دوشنبه ۷ و ۸ دی ماه) تلاش کرد به اقامتگاه پوتین در منطقه نووگورود حمله کند و بنابراین موضع مسکو در مذاکرات تغییر خواهد کرد. لاوروف گفت: «چنین اقدامات بی‌ملاحظه‌ای بی‌پاسخ نخواهد ماند.»