اقتصاد

بیست‌وسه سال از روزی که «دنیای‌اقتصاد» نخستین شماره خود را منتشر کرد، می‌گذرد؛ روزی که بسیاری از ما هنوز معنای یک رسانه تخصصی، مستقل و داده‌محور را در فضای رسانه‌ای ایران تجربه نکرده بودیم. امروز اما این هلدینگ، بزرگ‌ترین مجموعه رسانه‌ای اقتصادی کشور است؛ مجموعه‌ای که نه‌تنها زیرساخت تحلیلی و خبری برای فعالان اقتصاد فراهم کرده، بلکه خود به یک نهاد مرجع تبدیل شده است.

روزنامه «دنیای‌اقتصاد» امروز وارد بیست‌وچهارمین سال حیات خود می‌شود. به روال معمول، دنیای‌اقتصاد در بیست‌وسه سال گذشته فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است، اما مهم‌تر از همه موفقیت‌ها و ناکامی‌ها، کوشیده است از آموختن غفلت نکند، از خودبزرگ‌بینی بگریزد، از تذبذب بپرهیزد و از اصول اعلام‌شده خود به صراحت دفاع کند. هزینه ایستادن بر اصول خود را نیز در این سال‌ها پرداخته است.

دنیای اقتصاد: دبیرکل حزب‌الله لبنان دیروز شنبه طی سخنانی در گردهمایی فاطمیون گفت: دولت مسوول تثبیت حاکمیت و استقلال لبنان است. هر بحثی که ما را به دوره قبل از توافق برگرداند و از شواهد قبل از توافق استفاده کند، بی‌ارزش است؛ زیرا ما با مرحله جدیدی روبه‌رو هستیم؛ بنابراین می‌خواهیم در مورد این مرحله جدید قضاوت کنیم. دبیرکل حزب‌الله لبنان افزود: ما هر کاری را که اسرائیل پس از توافق انجام می‌دهد، ادامه تجاوز می‌دانیم و این خطری نه تنها برای ما، بلکه برای لبنان است. دستاوردهای مقاومت با آنچه آزاد…

دنیای‌اقتصاد: رهبر شناخته‌شده مخالفان دولت ونزوئلا و برنده جایزه صلح نوبل، ماریا کورینا ماچادو، پس از ماه‌ها زندگی مخفی، با یک فرار شبانه پرریسک از کشورش، راهی نروژ شد. یک کهنه‌سرباز عضو سابق نیروهای ویژه آمریکا که هدایت این عملیات را بر عهده داشت، اعلام کرد به او توصیه کرده فعلا به ونزوئلا بازنگردد. این عملیات که نزدیک به ۱۶ساعت طول کشید، عمدتا در دل شب و از مسیر دریایی انجام شد. برایان استرن، بنیان‌گذار بنیاد «گری بول»، عملیات فوق را «یک ماموریت بسیار پیچیده و پرریسک‌» توصیف کرد. به گفته…

دنیای‌اقتصاد: دونالد ترامپ احتمالا روزهای پنج‌شنبه و جمعه (۲۰ و ۲۱ آذر) را هرگز فراموش نخواهد کرد؛ روزهایی که در آن تلاش‌هایش برای سلطه سیاسی با سد محکم جمهوری‌خواهان برخورد کرد و همزمان، سایه سنگین رسوایی‌های جفری اپستین دوباره بر سرش سنگینی کرد. درحالی‌که دموکرات‌ها تصاویر تازه‌ای از ارتباطات او با مجرم جنسی بدنام منتشر کردند، ضربه کاری‌تر را نه دموکرات‌ها، بلکه هم‌حزبی‌های خودش به او وارد کردند.

دنیای اقتصاد: روند توقیف و ربایش کشتی‌ها و نفتکش‌ها از سوی ایالات متحده طی هفته‌های اخیر شدت گرفته است. تاکتیک‌های تهاجمی دریایی رئیس‌جمهور آمریکا، زنگ خطری برای بسیاری از کشورها و وضعیت بازار انرژی با تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک در مناطق پرتنش مانند خاورمیانه و دریای کارائیب است که می‌تواند این دو منطقه مهم را بیش از پیش به بی‌نظمی بکشاند.

روزنامه «دنیای‌اقتصاد» امروز وارد بیست‌وچهارمین سال حیات خود می‌شود. به روال معمول، دنیای‌اقتصاد در بیست‌وسه سال گذشته فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است، اما مهم‌تر از همه موفقیت‌ها و ناکامی‌ها، کوشیده است از آموختن غفلت نکند، از خودبزرگ‌بینی بگریزد، از تذبذب بپرهیزد و از اصول اعلام‌شده خود به صراحت دفاع کند. هزینه ایستادن بر اصول خود را نیز در این سال‌ها پرداخته است.

بیست‌وسه سال از روزی که «دنیای‌اقتصاد» نخستین شماره خود را منتشر کرد، می‌گذرد؛ روزی که بسیاری از ما هنوز معنای یک رسانه تخصصی، مستقل و داده‌محور را در فضای رسانه‌ای ایران تجربه نکرده بودیم. امروز اما این هلدینگ، بزرگ‌ترین مجموعه رسانه‌ای اقتصادی کشور است؛ مجموعه‌ای که نه‌تنها زیرساخت تحلیلی و خبری برای فعالان اقتصاد فراهم کرده، بلکه خود به یک نهاد مرجع تبدیل شده است.

همه شواهد نشان می‌دهد که اقتصاد ایران در دوران گذار به سر می‌برد. هیچ‌یک از شاخص‌های اقتصادی، ویژگی‌های دوران استقرار را ندارند. تورم ۵۰درصد، تورم استقرار نیست. تورم دوران استقرار یا در همان بازه بلندمدت تا قبل از سال ۱۳۹۷ قرار می‌گیرد یا خدای ناکرده، سرکش شده و مهار پاره می‌کند.

رسانه‌ای را می‌توان ملی نامید که اولویت نخست آن پی گرفتن منافع عامه مردم باشد و نه جناح یا گرایش سیاسی خاص. از منظر علم اقتصاد منافع مردم زمانی به‌صورت پایدار تامین می‌شود که نظام اقتصادی حاکم بر جامعه مبتنی بر بازار آزاد یا اقتصاد رقابتی باشد.

من آقای دکتر بختیاری را از دهه ۱۳۶۰ شمسی که از مدیران ذوب آهن بودند، می‌شناسم. با روزنامه دنیای‌اقتصاد هم از روزهای اول آشنا شدم. یاد آقای علی میرزاخانی، سردبیر خوش‌فکر آن زمان روزنامه بخیر و جایش خالی. واقعا آقای دکتر بختیاری هوشمندانه‌ آقای میرزاخانی را انتخاب کرده بود؛ زیرا این دو در مدت نه چندان طولانی توانستند روزنامه دنیای‌اقتصاد را به معروف‌ترین روزنامه اقتصادی کشور تبدیل کنند و اکنون دکتر فرحبخش اقتصاددان پرانگیزه آن را اداره می‌کند.

علم اقتصاد و شاخه‌های آن بیش از سایر علوم به عرصه رسانه‌ها کشیده شده است. دلیل این موضوع نیز آن است که موضوعات مطرح در علم اقتصاد و به‌ویژه شاخه اقتصاد کلان، با زندگی روزمره کل شهروندان گره خورده است. حتی سیاسیون عالم، آن گاه که قصد پُز دادن توفیق خود، هنگام بودن در قدرت یا حال‌گیری از رقیب، هنگام خارج بودن از قدرت را دارند، به خوراک تهیه‌شده توسط علم اقتصاد و تحلیل اقتصادی متکی هستند و البته این مصیبت اصلی علم اقتصاد هم هست.

دوستان روزنامه‌ دنیای‌اقتصاد، تولد بیست‌وسومین سال فعالیتتان را تبریک می‌گویم. رسانه‌ای که از یک روزنامه تخصصی آغاز کرد و امروز به رسانه‌ای چندرشته‌ای و اثرگذار در عرصه‌ی اقتصاد، سیاستگذاری، مدیریت و کسب‌وکار تبدیل شده است.

روزنامه دنیای‌اقتصاد تحولی در رسانه‌های اقتصادی ایجاد کرد.

برای من جای بسی خوشوقتی است که از سال ۱۳۸۳ تا به امروز همکاری مستمری را با روزنامه دنیای‌اقتصاد داشته‌ام و اوج این همکاری در مقطعی اتفاق افتاد که امکان بودن در تحریریه در کنار دوستانم مهیا شد و برای سه سال سردبیر این یگانه روزنامه مدافع آزادی اقتصادی در ایران شدم. برای دهه‌ها در جهان مدرن، فعالان کسب‌وکار یا به قول فرنگی‌ها بیزینسمَن‌ها هر روز می‌توانستند صبح خود را با اخبار و تحلیل‌های اقتصادی به ‌روز شروع کنند،

یادداشت برای سالگرد تولد دنیای اقتصاد را می‌خواهم با ذکر خاطره‌ای آغاز کنم که برایم بسی ناخوشایند بود. در اوایل دهه ۶۰ و در زمان جنگ تحمیلی عراق که من هنوز در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران تدریس می‌کردم و در عین حال با یکی از دستگاه‌های اجرایی همکاری می‌کردم، همراه با یک هیات اقتصادی به سرپرستی یک از مدیران سیاسی اجرایی ارشد به ماموریت خارج از کشور رفتیم.

لازم می‌دانم بیست و سومین سالگرد تاسیس روزنامه‌ «دنیای‌اقتصاد» را تبریک بگویم؛ مجموعه‌ای که در سال‌های فعالیت خود به نمادی از اصول‌گرایی، اعتدال، حرفه‌ای‌گری، نهادسازی و ایران‌دوستی تبدیل شده است.

در فضای رسانه‌ای ایران که همواره تحت‌تاثیر تغییر دولت‌ها، جابه‌جایی مدیران ارشد و نوسان گاه شتاب‌زده سیاست ‌ها قرار دارد، حفظ یک خط‌‌مشی ثابت، علمی و حرفه‌ای کاری دشوار و پرهزینه است.

بیست‌وسومین سالگرد روزنامه دنیای‌اقتصاد فرصتی است برای تامل درباره مسیری که این رسانه طی کرده است؛ مسیری که ارزش آن تنها در استمرار انتشار یا گسترش مخاطبان نیست، بلکه در پایداری بر اصولی است که آن را به یکی از معدود نقاط اتکا در فضای پرآشوب اطلاع‌رسانی کشور تبدیل کرده است.

در این بیست‌وسه سال که از انتشار نخستین شماره روزنامه دنیای‌اقتصاد می‌گذرد، این روزنامه نه‌تنها راوی دقیق و دلسوزی برای تحولات اقتصادی کشور بوده که خود به یکی از بازیگران موثر در شکل‌گیری گفتمان اقتصادی در ایران بدل شده است. از نخستین روزهای انتشار، این روزنامه با تمرکز بر تحلیل‌های تخصصی، گزارش‌های میدانی و توجه خاص به بخش خصوصی، توانسته جایگاهی متمایز در میان مطبوعات تخصصی ایران پیدا کند.

۲۴سال پیش در بیست‌وسوم آذر سال۱۳۸۱ روزنامه‌ای به نام دنیای‌اقتصاد متولد شد. دنیای‌اقتصاد در روزگاری پا به عرصه مطبوعات گذاشت که فعالیت رسانه‌ای ‌در حوزه اقتصاد به‌صورت حرفه‌ای رونق چندانی نداشت؛ اما دنیای‌اقتصاد با توجه به رویکردی که داشت و رعایت اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری و رسانه‌داری و استفاده از نیروی انسانی باکیفیت و باانگیزه و تکیه بر مبانی روشن و سازگار در بیان مطالب، خیلی زود جای خود را در میان طبقه متوسط و فعالان اقتصادی و علمی کشور باز کرد.

در دهه ۸۰ که هر روز به تالار حافظ و ساختمان آبی رنگ آن می‌رفتم، در دست اکثر کسانی که اصطلاحا پای تابلو می‌ایستادند یک وسیله مشترک بود: روزنامه دنیای اقتصاد. کاربرد روزنامه چه بود؟ عمدتا جدول‌هایش.

بــــیست ‌و ســـه ســـال از روزی که «دنیای‌اقتصاد» وارد صحنه شد، می‌گذرد؛ رسانه‌ای که در تمام این دو دهه نه با شعار و بزرگ‌نمایی، بلکه با کار مداوم و بی‌وقفه، خودش را به‌عنوان تریبون جدی و قابل‌اعتماد بخش خصوصی تثبیت کرد. در فضایی که بخش بزرگی از رسانه‌ها گرفتار محافظه‌کاری، تعارف یا واژه‌سازی‌های بی‌حاصلند، دنیای‌اقتصاد یکی از معدود رسانه‌هایی بود که توانست درباره اقتصاد ایران بدون لکنت حرف بزند؛ آن هم در کشوری که بیان واقعیت همیشه کار آسانی نیست.

در ارزیابی کارنامه روزنامه دنیای‌اقتصاد می‌توان به چند نکته اشاره کرد؛ قبل از همه، این روزنامه تلاش کرده صدای بخش خصوصی در ایران باشد.

اوضاع اقتصاد ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ فقط توسط منابع سرشار نفتی پیچیده شده بود، اما بعد از آن حوادث و وقایع دیگری هم پیش آمد که این پیچیدگی را چند برابر کرد؛ از جمله شرایط جنگ تحمیلی با عراق، بیش از حد دولتی شدن به‌دلیل افکار چپ‌گرایانه ابتدای انقلاب، تشدید تحریم‌های بین‌المللی، گسترش پدیده نادر بخش عمومی غیردولتی و نیز تزریق بودجه دولتی به رسانه‌ها و تشکیل رسانه‌های دولتی و عمومی متعدد.

دنیای‌اقتصاد در این سال‌ها یکی از معدود رسانه‌هایی بوده است که تلاش کرده چراغ تحلیل عقلانی را در تاریکی فضای مبهم اقتصاد ایران روشن نگه دارد؛ همین تلاش آرام اما موثر آن را به یکی از ستون‌های فهم اقتصادی در کشور تبدیل کرده است و حال در سالگرد تاسیس مبارک روزنامه دنیای‌اقتصاد فرصتی برای من فراهم شده تا درباره نقش روزنامه‌نگاری اقتصادی شفاف صحبت کنم.

سالروز تاسیس روزنامه دنیای‌اقتصاد، فرصت مناسبی است برای قدردانی از رسانه‌ای است که در سال‌های گذشته سهم قابل‌توجهی در ارتقای ادبیات اقتصادی و بورسی کشور داشته و به‌عنوان یکی از منابع اصلی تحلیل برای فعالان بازار سرمایه شناخته می‌شود. از منظر یک کارشناس بازار سرمایه، استمرار فعالیت حرفه‌ای چنین رسانه‌ای در فضایی پرنوسان و گاه غیرقابل پیش‌بینی، نشانه درک دقیق از اهمیت اطلاع‌رسانی شفاف و نقش آن در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی است.

هر شخص، هر نهاد یا ارگانی که برای ارتقای آگاهی جامعه و نیل به زندگی مطلوب تلاش می‌کند، شایسته تقدیر است. در این میان مجموعه‌ای همچون روزنامه دنیای‌اقتصاد که با ترویج افکار و ایده‌های اقتصادی از مخاطبان خود می‌خواهد ضمن اجرای فعالیت‌های روزمره، همواره نیم‌نگاهی به شرایط اقتصادی خود، جامعه، کشور و آینده پیش‌رو در منطقه و در میان سایر کشورها داشته باشد، اجر بالاتری دارد. به‌خصوص آنکه عملکرد این مجموعه تاثیر بسزایی بر کسب شرایط مطلوب‌تر خواهد داشت.

تولید داده درست یکی از پایه‌ای‌ترین اقداماتی است که می‌تواند مسیر توسعه هر کشوری را به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و صنعتی هموار سازد. در کشورهای پیشرفته عموما نقش تولید و تحلیل داده‌های اساسی را مراکزی تحت عنوان مراکز تحقیق و توسعه بر عهده دارند. بلومبرگ و مکنزی نمونه‌های موفقی از این مراکز هستند. بسیاری از کشورها، حوزه‌های اقتصادی و صنعتی خود را با کمک داده‌های تولیدشده توسط این نوع مراکز سازمان‌دهی می‌کنند.

در ابتدا سالگرد تاسیس «دنیای‌اقتصاد» را تبریک می‌گویم و به همه همکاران محترم این مجموعه تهنیت عرض کنم. سه موضوع از مهم‌ترین موفقیت‌های «دنیای‌اقتصاد» در سال‌های گذشته بوده و به وضوح بر اساس استراتژی و دکترینی که از روز نخست برای این نشریه طراحی شده، محقق شده است.